Uzależnienie to słowo, które jest tak samo nadużywane, co nieużywane w kontekście realnego zagrożenia. „Przestań, jakie uzależnienie?” możemy usłyszeć równie często co „Ona jest na pewno uzależniona!”. Kiedy tak naprawdę rozpoczyna się uzależnienie? Co może do niego doprowadzić? Jak rozpoznać rzeczywiste objawy?

Uzależnienie to wg encyklopedii PWN „nabyty stan zaburzenia zdrowia psychicznego i fizycznego, który charakteryzuje się okresowym lub stałym przymusem wykonywania określonej czynności lub zażywania psychoaktywnej substancji chemicznej”. Jest zatem związane zarówno z czynnikami psychologicznymi, jak i fizycznymi i czynniki te powinny być brane pod uwagę podczas leczenia. Uzależnienie to nie tylko alkohol lub narkotyki, ale też wiele innych używek lub czynności, m.in. hazard, zakupy, oglądanie telewizji, seks. Jest uznawane za chorobę i może mieć wpływ na zmianę jakości życia, nawet jeśli wydaje się mniej groźne.

Uzależnienie, jak mówi definicja, nabywa się. W jaki sposób? Są dwa najpopularniejsze drogi wejścia w uzależnienie. Pierwsza to eksperymentowanie z uzależniającymi substancjami. Bardzo łatwo jest uzależnić się od nikotyny czy wielu rodzajów narkotyków. Jeśli nieświadomie i nierozsądnie sięga się po tego typu substancje, utrata kontroli może nastąpić z dnia na dzień. Drugą z możliwości jest uzależnienie się jako skutek problemów natury psychicznej, zwykle wzmożonego stresu. Używki lub określone czynności stają się wówczas sposobem na rozwiązanie innego problemu. Ucieczka w świat Internetu lub gier, poprawa samopoczucia poprzez kompulsywne zakupy lub zwrócenie się w stronę narkotyków lub alkoholu.

Częste i chętne sięganie po daną substancję lub wykonywanie danej czynności nie musi od razu oznaczać uzależnienia. Zaczyna się ono wtedy, gdy owa substancja lub czynność przejmują kontrolę nad życiem uzależnionego. Przymus zapalenia papierosa czy silna potrzeba wypicia tłumiące inne potrzeby to sygnał, że mamy do czynienia z uzależnieniem. Kiedy nie możemy funkcjonować bez wykonania pewnej czynności lub zażycia środka psychoaktywnego może mieć to wpływ na nasze funkcjonowanie w pracy, rodzinie i społeczeństwie. Dlatego uzależnienie jest tak poważnym schorzeniem, które w mgnieniu oka może doprowadzić cierpiącego do przykrej sytuacji życiowej. Rozwiązaniem jest dobrze skonstruowana terapia, która sięga nie tylko po leczenie medyczne i detoksykację, ale też po narzędzia psychologii, które pozwalają na dotarcie do sedna problemu i zwalczenie go od środka.