Uzależnienie od gier hazardowych jest jednym z uzależnień behawioralnych. Polega na niekontrolowanych, powtarzających się działaniach związanych z potrzebą uczestniczenia w hazardzie, nawet jeśli wiąże się to z negatywnymi konsekwencjami. Gra staję się dla osoby uzależnionej sensem życia. Jedną z najpopularniejszych gier hazardowych jest poker, polegający na obstawianiu wygranych pieniężnych, których zwycięstwo jest stopniowo uzależnione od czynnika losowego. Jego złożoność i dynamika związana z procesem wygrywania i przegrywania pieniędzy są szczególnie niebezpieczne. Tutaj wynik postrzegany jest jako poziom umiejętności, a chęć do ciągłego bycia lepszym od innych i pościgu za stratami, prowadzić może do nadmiernego zaangażowania.
Symptomy uzależnienia od pokera
Uzależnienie od pokera przejawia się głównie w zmianie zachowania osoby dotkniętej tym problemem. Najczęściej widoczne jest to we wzroście kłamstw na temat ilości czasu i pieniędzy poświęconych na grę. Osoba taka ma również tendencję do ukrywania faktu gry przed swoimi najbliższymi. Kolejnymi objawami uzależnienia od hazardu są rosnące problemy finansowe. Zaczynają pojawiać się pożyczki i coraz większe długi. Budżet domowy staje się budżetem na gry, który i tak wciąż nie jest wystarczający. Nałóg ten jak każdy inny odciska także piętno w relacjach społecznych. Człowiek zaczyna się izolować i zaniedbywać swoją rodzinę i przyjaciół, co często prowadzi do zniszczenia i utraty tych relacji.
Przyczyny uzależnienia od pokera
Biologiczne czynniki
Wśród biologicznych czynników warunkujących uzależnienie od pokera kluczową rolę odgrywają neuroprzekaźniki, takie jak dopamina. Gry hazardowe stymulują wydzielanie dopaminy do mózgu, która odpowiada za odczuwanie przyjemności i nagrody. Impulsy w postaci wygranej, mogą powodować silne odczuwanie satysfakcji, które dodatkowo pobudza do dalszej gry. Genetyka również może dawać predyspozycje do popadnięcia w uzależnienie. Szczególnie narażone są przede wszystkim osoby, w których rodzinie występowały nałogi. Dodatkowo jeśli w organizmie osoby wystąpiły zmiany w genie COMT, odpowiedzialnym za rozkład dopaminy, to przykładowo jeżeli rozpad dopaminy odbywa się szybciej niż standardowo, to przyczynić się to może do wzrostu podejmowania ryzykownych zachowań, dających błyskawiczną gratyfikację.
Psychologiczne aspekty
Psychologia jest równie ważna w poszukiwaniu przyczyn uzależnienia od gier hazardowych. Jeśli człowiek postrzega swoją wartość przez pryzmat swojego powodzenia finansowego i pragnie osiągnąć sukces za wszelka cenę, to wówczas ryzyko nałogu wzrasta. Poker może stać się również sposobem ucieczki od problemów lub mechanizmem obronnym na różne niepowodzenia życiowe.
Społeczne i środowiskowe czynniki
Środowisko w jakim przebywamy ma zawsze znaczący wpływ na to jak się zachowujemy i jakie decyzje podejmujemy. W momencie, gdy jednostka znajduje się w otoczeniu graczy, osób korzystających z kasyn, to prawdopodobieństwo utknięcia w tym świecie znacząco wzrasta. Presja rówieśników może stać się wówczas silniejsza, niż by się spodziewała. Fakt, że żyjemy w dobie internetu i mamy gry hazardowe online na wyciągnięcie ręki również może narazić nas na popadnięcie w nałóg.
Etapy uzależnienia od pokera
Wczesny etap
W pierwszej fazie uzależnienia od pokera, tzw. fazie zwycięstw, grę traktujemy jako formę rozrywki, którą uprawiamy okazjonalnie w celach towarzyskich. W momencie, gdy doświadczymy pierwszej wygranej, odczuwamy niesamowitą euforię. Nasz mózg otrzymuje sygnał, że poker może być sposobem na zarobienie pieniędzy, wówczas nasze zainteresowanie i zaangażowanie w grę zaczynają znacząco wzrastać.
Środkowy etap
Kolejna faza uzależnienia od hazardu charakteryzuje się zwiększeniem częstotliwości gry, która nie ma już na celu tylko zabawy, ale również zdobycie gotówki. Gracz wchodzi w tzw. fazę strat, zaczyna obstawiać coraz to wyższe stawki, co wiążę się z poważnymi stratami finansowymi. Tutaj rozpoczyna się poszukiwanie nowych środków finansowania, które skutkować mogą zaniedbywaniem swoich bliskich i obowiązków. Pojawiają się także kłamstwa, które mają ukryć problemem uzależnienia.
Zaawansowany etap
W zaawansowanym etapie uzależnienia od gier hazardowych tracimy kontrolę nad grą. Obsesja na punkcie wygranej, staje się silniejsza niż zdrowy rozsądek. Osoba podejmuje coraz to ryzykowniejsze decyzje, tylko żeby doświadczyć pożądanego uczucia satysfakcji. Wchodzi w tzw. fazę desperacji, gdzie z powodu poważnych kłopotów finansowych dosięga ją poczucie winy, wyczerpanie psychiczne. Staje się niewypłacalna, często bezrobotna i odtrąca swoich najbliższych. Na końcu pojawia się faza utraty nadziei, osoba uzależniona wpada w olbrzymie długi, doprowadza do rozwodów, dojść mogą także myśli samobójcze. Pomimo, że wie, że zniszczyła sobie życie, to sama nie potrafi go naprawić.
Konsekwencje uzależnienia od pokera
Zdrowie psychiczne
Skutki uzależnienia od pokera odbić się mogą na zdrowiu psychicznym osoby uzależnionej. Doświadczają one silnych emocji takich jak depresja, lęk, które pojawiają się w momencie odstawienia, gdy adrenalina i endorfiny przestają napędzać organizm. Do takich stanów emocjonalnych prowadzi również rosnące poczucie winy i świadomość utraty kontroli. Osoba uzależniona, która doświadcza skoków adrenaliny i długotrwałego narażenia na stres może cierpieć także na bezsenności i koszmary senne.
Zdrowie fizyczne
Oprócz problemów psychicznych, nałogowcy są również podatni na problemy kardiologiczne, takie jak nadciśnienie i choroby serca, czy gastroenterologiczne związane z zaburzeniami trawienia. Osoby uzależnione prowadzące niezdrowy tryb życia, zaniedbujące zdrowie fizyczne są szczególnie narażone na występowanie chorób somatycznych.
Życie zawodowe i edukacyjne
Uzależnienie wpływa często na życie zawodowe i edukacyjne. Ciągłe skupienie tylko na grze prowadzić może do spadku wydajności w pracy lub w szkole oraz nadmiernych absencji. Co w efekcie może skutkować utratą zatrudnienia lub problemami np. w zaliczeniu egzaminów czy przedmiotów.
Relacje interpersonalne
Stawianie pokera na pierwszym miejscu w życiu prowadzi do zaniedbywania relacji międzyludzkich. W najgorszych przypadkach kończy się na rozpadzie związków lub przyjaźni. Taka priorytetyzacja wartości może wywołać również różne konflikty rodzinne i utratę wsparcia od bliskich.
Metody leczenia uzależnienia od pokera
Terapia indywidualna i grupowa
Psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest jednym najskuteczniejszych rozwiązań w leczeniu hazardzistów. W tym przypadku skupia się ona na rozpoznaniu myśli oraz przekonań, które są odpowiedzialne za wystąpienie nałogu. Jednocześnie koncentrując się na stworzeniu zdrowszych sposobów myślenia oraz umiejętności skutecznego reagowania na pokusy do gry. Ważnym elementem w procesie leczenia są również grupy wsparcia, takie jak Anonimowi Hazardziści. Osoby uzależnione mogą dzielić się swoimi doświadczeniami i wzajemnie się od siebie uczyć, wiedząc, że nie są jedynymi borykającymi się z tym problemem.
Farmakoterapia
Farmakoterapia może być zastosowana jako uzupełnienie leczenia uzależnienia. Jeśli u pacjenta występują zaburzenia typu depresja, lęki czy te z rodzaju obsesyjno-kompulsywnych, to wówczas stosuje się odpowiednie leki w celu złagodzenia tych objawów. Wśród nich są leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI (selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny) i SNRI (selektywnych inhibitorów wychwytu serotoniny i noradrenaliny), leki przeciwlękowe oraz stabilizatory nastroju. Istnieją również leki, które wpływają na neuroprzekaźniki w mózgu, odpowiedzialne za mechanizm uzależnienia, blokujące pokusę do hazardu.
Podejście holistyczne
W trakcie leczenia uzależnienia od pokera można również wprowadzić terapię uzupełniające, opierające się na technikach relaksacyjnych (yoga, medytacja), czy technikach mindfulness polegających na ćwiczeniu umysłu. W powrocie na zdrową ścieżkę życia pomogą także różnego rodzaju regularne aktywności fizyczne oraz zdrowy tryb życia i dieta.
Rola rodziny i bliskich w procesie leczenia
Wsparcie emocjonalne
Wsparcie emocjonalne ze strony najbliższych jest kluczowe w procesie zdrowienia. Stworzenie bezpiecznego i wspierającego środowiska przez rodzinę osoby uzależnionej, dodaje jej siły i nadziei do wprowadzenia zmian w swoim życiu. Istotnym jest, by unikać oskarżania i krytykowania w najtrudniejszych momentach, trzeba skupić się na skutecznej komunikacji i wyznaczaniu granic.
Pomoc praktyczna
Pomoc osobie uzależnionej od pokera nie powinna ograniczać się tylko do współpracy z terapeutami i specjalistami, którzy zapewnią odpowiednią opiekę medyczną. Należy również objąć ją wsparciem w codziennych obowiązkach. Dodatkowo, ważne jest, żeby osoby najbliższe monitorowały na bieżąco finanse, aby móc jak najszybciej zareagować w razie ponownego pojawienia się wszelkich problemów z nadmiernym wydawaniem pieniędzy na gry przez osobę uzależnioną.
Jak unikać nawrotów
Strategie radzenia sobie z pokusą
W trakcie odbywania terapii indywidualnych, terapeuta powinien stworzyć plan działania dla osoby uzależnionej na wypadek pojawienia się sytuacji kryzysowych. Strategia taka pomoże mu radzić sobie z nawracającą pokusą. Podstawą w uniknięciu nawrotu nałogu jest także omijanie wszelkich sytuacji ryzykownych – niewinnych gier internetowych czy nawet grania w lotto, które mogą ponownie namieszać w głowie osoby chorej.
Wsparcie długoterminowe
Nawet jeśli osoba uzależniona od gry w pokera skończyła formalną terapię, to nie powinna na tym kończyć swojego procesu leczenia. Regularne uczestnictwo w grupach wsparcia oraz ciągła praca nad sobą po zakończeniu terapii pozwolą na monitorowanie postępów i utrzymanie zdrowych nawyków. Udział w grupie wsparcia hazardzistów to nie tylko forma długoterminowego wsparcia, ale również miejsce, gdzie można zawiązać przyjaźnie i wspólnie cieszyć z życia wolnego od nałogu.
Podsumowanie
Uzależnienie od gry w pokera jest chorobą, która dotyka coraz więcej osób, w tym coraz więcej dzieci i młodzieży. Dlatego niezwykle istotna jest w tym przypadku jak najszybsza interwencja i skierowanie takiej osoby na odpowiednie leczenie. W naszym ośrodku odwykowym Nowy Dzień oferujemy pomoc hazardzistom w walce z uzależnieniem, poprzez indywidualnie dobrane terapię oraz dostęp do grup wsparcia. Również bliscy osób uzależnionych znajdą u nas pomoc, dlatego w ramach wsparcia rodzin uzależnionych prowadzimy dla nich terapie indywidualne, rodzinne i DDA.